Κλιματική αλλαγή η νέα απειλή της πολιτικής προστασίας
Με αυτή το θέμα, συμμετείχε με εισήγηση ο Πρόεδρος της ΕΑΠΣ Γιάννης Σταμούλης στην ημερίδα που διοργάνωσε η Περιφέρεια Αττικής στο Αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης με θέμα: “Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι εδώ”.
Τις εργασίες του συνεδρίου κήρυξε η Περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου και από πλευράς επισήμων παρέστησαν ο Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος, ο Αναπληρωτής Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιάννης Τσιρώνης, εκ μέρους του Προέδρου της Βουλής η Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας του Περιβάλλοντος της Βουλής, Κατερίνα Ιγγλέζη, η Βουλευτής Β’ Αθηνών, Χαρά Καφαντάρη, ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας, Γιάννης Καπάκης, ο Υπαρχηγός του ΠΣ Αντιστράτηγος Δ. Αναγνωστάκης, αυτοδιοικητικοί όλων των βαθμίδων, στελέχη των ΕΔ και των ΣΑ ενώ χαιρετισμό απέστειλε ο υπεύθυνος συντονιστής του προγράμματος του ΟΗΕ για τη Μεσόγειο, Gaetano Leone.
Η Περιφερειάρχης κ. Ρένα Δούρου επισήμανε ότι η απόφαση της Περιφέρειας Αττικής να διοργανώσει τη σημερινή Ημερίδα, «αποτελεί έναν κρίκο μιας μακράς αλυσίδας πρωτοβουλιών, αποφάσεων, ενεργειών, γιατί δεν περιμέναμε τις πρόσφατες καταστροφικές πλημμύρες για να ανακαλύψουμε το διακύβευμα της κλιματικής αλλαγής». «Το γνωρίζαμε, όπως γνωρίζουμε τη σοβαρότητα και τις επιπτώσεις του και για αυτό δεν το χρησιμοποιήσαμε ποτέ ως πρόσχημα για να κρυφθούμε πίσω από αυτό», προσέθεσε η ίδια, παραθέτοντας τα λόγια της Εκτελεστικής Γραμματέως του οργανισμού του ΟΗΕ για το κλίμα, Πατρίτσια Εσπινόζα: «Η κλιματική αλλαγή είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που έχει ποτέ αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα. Και αν αφεθεί χωρίς έλεγχο, απειλεί να αποσταθεροποιήσει τον φυσικό κόσμο, τα θεμέλιά μας για ασφάλεια, ευημερία και ειρήνη». Η ίδια, κάνοντας λόγο για «πολυπαραγοντικό φαινόμενο» που «ήλθε για να μείνει με πολλαπλές εκφάνσεις και πρόσωπα», και «που η αντιμετώπισή του προϋποθέτει την τεκμηριωμένη γνώση, σχεδιασμό, στρατηγική», σημείωσε: «στον αντίποδα όσων γίνονταν μέχρι τότε, εμείς από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε την ευθύνη της Περιφέρειας Αττικής, θέσαμε ως προτεραιότητά μας κάτι που έπρεπε να είχε υλοποιηθεί εδώ και δεκαετίες». «Οφείλω να το αναφέρω, να το επισημάνω, καθώς επί χρόνια υπήρχε αποσπασματική πολιτική σε ό,τι αφορά μια συνολική στρατηγική αντιπλημμυρικού σχεδιασμού και εγκληματική αδιαφορία την οποία πλέον μετράμε σε ανθρώπινες ζωές».
Ο Πρόεδρος της ΕΑΠΣ στην εισήγησή του επεσήμανε ότι: την κλιματική αλλαγή ως φαινόμενο – απειλή της πολιτικής προστασίας της πατρίδας μας, ως στελέχη του Πυροσβεστικού Σώματος, το παρακολουθούμε εκ της αρμοδιότητάς μας να παρέχουμε ασφάλεια και προστασία της ζωής και της περιουσίας των πολιτών και του Κράτους, του φυσικού περιβάλλοντος και ιδίως, του δασικού πλούτου της Χώρας από τους κινδύνους των πυρκαγιών, θεομηνιών και λοιπών καταστροφών.
Στη συνέχεια ανέλυσε με βάση τα επιχειρησιακά στοιχεία του ΠΣ την παρουσία της κλιματικής αλλαγής κυρίως στη χώρα μας. Στο κλείσιμο της εισήγησης τόνισε:
Τελικά το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής φαίνεται ότι είναι εδώ και αλλάζει τον χάρτη των καταστροφών. Χώρες θεωρητικά πιο προηγμένες σε μηχανισμούς διαχείρισης καταστάσεων εκτάκτων αναγκών, όπως οι ΗΠΑ και Αυστραλία, ζουν καταστροφικές δασικές πυρκαγιές.
Η πυροσβεστική επιστήμη μελετά τον όρο «Μεγαπυρκαγιά» για να περιγράψει την σφοδρότητα ορισμένων ακραίων γεγονότων δασικών πυρκαγιών. Ο συνδυασμός των υψηλότερων θερμοκρασιών και της μείωσης της μέσης βροχόπτωσης, αυξάνει το κίνδυνο εμφάνισης ξηρασίας και κυμάτων καύσωνα. Ταυτόχρονα με την λειψυδρία και το φαινόμενο της ερημοποίησης, αυξάνεται ο κίνδυνος και για πλημμύρες. Η αναμενόμενη μεγαλύτερη ένταση των βροχοπτώσεων και πλημμυρικών φαινομένων, ακόμη και για περιοχές στις οποίες θα υπάρξει μείωση της μέσης βροχόπτωσης, δημιουργεί εκρηκτικό μείγμα καθότι συνδυάζεται και με άλλους παράγοντες, όπως η αστικοποίηση και οι αλλαγές στην κάλυψη από βλάστηση.
Πριν λίγους μήνες, με την παρουσία και της Περιφερειάρχη Αττικής κ. Ρένα Δούρου, εδώ στην Αθήνα με τους συναδέλφους Αξιωματικούς από τα Πυροσβεστικά Σώματα της Ε.Ε. ανταλλάξαμε απόψεις για τις σύγχρονες απειλές της πολιτικής προστασίας στις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Κοινή ήταν η διαπίστωση της ανάγκης να ενισχυθεί ο μηχανισμός πυρόσβεσης διάσωσης σε συνδυασμό με μια διαρκή εκτίμηση των απειλών και επαναξιολόγηση και δοκιμασία των επιχειρησιακών σχεδίων και μέσων.
Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των πάσης φύσεως πυροσβεστικών και διασωστικών επεμβάσεων υποστηρίζει την επιδιωκόμενη ανάπτυξη σε Κρίσιμους Τομείς Προτεραιότητας για τη χώρα μας, αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σ’ αυτή την κατεύθυνση, σημαντική υπήρξε μέχρι σήμερα η συνδρομή των Τομεακών και Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης, Προγραμμάτων Κοινοτικών Πρωτοβουλιών, Ταμείου Συνοχής κλπ.
Η κλιματική αλλαγή και τα προβλήματα που επιφέρει στον πλανήτη μας, πρέπει να έχουν πλέον δεσπόζουσα θέση στις προτεραιότητες της κρατικής μηχανής. Οι μεγάλες και σύνθετες συνιστώσες που συγκροτούν την κλιματική αλλαγή αντιμετωπίζονται με συγκροτημένες δράσεις εθνικής στρατηγικής, συνδεδεμένες με αντίστοιχες διεθνείς, καθότι οι καταστροφές δεν αναγνωρίζουν σύνορα. Κεντρικό σημείο δεν μπορεί να είναι άλλο από τη συλλογική δράση και τον συντονισμό των δράσεων των εμπλεκόμενων φορέων και υπηρεσιών, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Πολίτες ενεργοί, το εθελοντικό κίνημα θα πρέπει να αποτελούν ουσιαστικό πυλώνα του διαχειριστικού συστήματος.
Τα κέντρα λήψης των αποφάσεων πρέπει να έχουν έναν διαρκή δίαυλο επικοινωνίας με την επιστημονική κοινότητα που αναλύει το φαινόμενο και προτείνει λύσεις και η επιστημονική γνώση να γίνει η βασικότερη παράμετρος στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων. Στο πλαίσιο αυτό, οι νέες τεχνολογίες προσφέρουν τεράστιες δυνατότητες και πρέπει να αξιοποιηθούν κατάλληλα σε όλα τις φάσεις διαχείρισης των κινδύνων που προκύπτουν από τη κλιματική αλλαγή. Ειδικά σχέδια για κάθε καταστροφή θα βοηθήσουν τις δομές πολιτικής προστασίας να δράσουν πιο συντονισμένα, ταχύτερα και αποτελεσματικότερα.
Η πολιτική προστασία ως κεντρική κρατική μέριμνα θα πρέπει να αποκτήσει περισσότερο οριζόντιο χαρακτήρα, να συνδιαμορφώνεται από επιμέρους πολιτικές, όπως περιβαλλοντικές και αναπτυξιακές, με στόχο την συνολική διαχείριση των κινδύνων. Κύρια κατεύθυνση των πρωτοβουλιών πρέπει να είναι η προληπτική δράση και κύριο σύνθημα να γίνει η συλλογική δουλειά με την κινητοποίηση όλων των κοινωνικών εταίρων, στοχεύοντας πάντα σε ένα περιβάλλον βιώσιμο και περισσότερο ασφαλές στο μέλλον.
Κλείνοντας θα δανειστώ την ρήση της Περιφερειάρχης Αττικής και οικοδέσποινας του Συνεδρίου κ. Ρένας Δούρου: “Δεν είναι καιρός για διαπιστώσεις αλλά για ενέργειες”.